Βοτανικός… Μια λέξη μαγική που κρύβει μέσα της τα γεμάτα ελπίδα συναισθήματα των εκατομμυρίων φίλων του Παναθηναϊκού, για να δουν την ομάδα τους εκεί που της αξίζει, στην κορυφή. Όμως η ιστορία με το σχέδιο για την κατασκευή του γηπέδου έχει μετατραπεί σε ένα πραγματικό “γολγοθά”, με την πρώτη συζήτηση για αυτό να γίνεται σχεδόν 20 χρόνια πριν.
Δείτε την πολύπαθη ιστορία του γηπέδου από τότε μέχρι σήμερα, μέσα από τα μάτια του ιστορικού “Zastro”.
Ο μικρός Γιάννης έπαιζε με τη μπάλα του στο ρέμα του Προφήτη Δανιήλ που διασχίζει τον Ελαιώνα κατά μήκος της οδού Πολυκάρπου. Οι νέοι υπόνομοι του Δήμου Αθηναίων είχαν ήδη ξεκινήσει να χτίζονται από τα μέσα της δεκαετίας του ’20, δεν είχαν όμως ολοκληρωθεί και τα μπάζα μαζί με τα πρόσθετα αστικά λύματα δημιουργούσαν στενώσεις καθιστώντας τα έργα ανεπαρκή.
Η μπάλα του μικρού Γιάννη σταμάτησε σε δυο μεγάλα ραφτά τσουβάλια, περίπου σαν τους τεράστιους ελαιόσακους που χρησιμοποιούσαν παλιά οι αγρότες. Τα δυο τσουβάλια μύριζαν καμένη σάρκα, η δυσοσμία ήταν τεράστια και ο τρομοκρατημένος πιτσιρικάς έσπευσε να ειδοποιήσει τον πατέρα του. Ειδοποιήθηκε και η χωροφυλακή στο γειτονικό αστυνομικό τμήμα του Γκαζοχωρίου και η Ελλάδα για πρώτη φορά στα χρονικά της βρέθηκε αντιμέτωπη με αποτρόπαιο έγκλημα.
Στα τσουβάλια βρισκόταν τεμαχισμένο με χειρουργική ακρίβεια το πτώμα του εργολάβου Δημήτρη Αθανασόπουλου, ο οποίος όπως απεδείχθη εκ των υστέρων σε μια υπόθεση που συγκλόνισε τη χώρα, δολοφονήθηκε και τεμαχίστηκε από τη σύζυγο και την πεθερά του με τη βοήθεια των συνεργών τους εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον όρο «ειδεχθές και αποτρόπαιο έγκλημα».
Για δεκαετίες ολόκληρες το ρέμα του Προφήτη Δανιήλ στο Βοτανικό αποκαλείτο «Ρέμα Αθανασόπουλου», ήταν η πρώτη φορά που έγινε διάσημη η περιοχή της Ιεράς οδού στα δυτικά του Δήμου Αθηναίων που επί της ουσίας υπό τη μορφή κόμβου διαχωρίζει την Αθήνα από τα δυτικά προάστια και τον Πειραιά.
Πέρασαν δεκαετίες, το «έγκλημα του Χαροκόπου» (εκεί ήταν το σπίτι του Αθανασόπουλου) έγινε τραγούδι, απέκτησε μυθική χροιά και ο Βοτανικός εγκαταλείφθηκε και ρήμαξε. Το ρέμα του Προφήτη Δανιήλ λειτούργησε και λειτουργεί σαν χωνευτήρι στην καλύτερη περίπτωση ομβρίων και ακάθαρτων υδάτων της περιοχής, στην πραγματικότητα αποτελεί μαζί με την ευρύτερη περιοχή εστία ρύπανσης και σοβαρή απειλή για τα υδρομορφολογικά χαρακτηριστικά των Αθηνών.
Για χρόνια ολόκληρα, τα βυρσοδεψεία πετούσαν στα χωράφια που άλλοτε ήταν ζηλευτοί λαχανόκηποι, υγρά απόβλητα γεμάτα με καρκινογόνο εξασθενές χρώμιο, οι εταιρείες μεταφοράς έκαιγαν μουσαμάδες, παλιατζήδες έλιωναν καλώδια σε βαρέλια, οι Ρομά έκαιγαν χαλκό, καλώδια και σκουπίδια για το μεροκάματο, διάφορες μικρές και μη επιχειρήσεις γέμισαν τον τόπο με χημικά και τοξικά απόβλητα, οι βιοτεχνίες με αμίαντο και λογής σκουπίδια.
Μια ολόκληρη περιοχή στην καρδιά της Αττικής υποβαθμισμένη και ανεκμετάλλευτη, ένας τόπος στη «μοντέρνα» Αθήνα ακόμα με χωματόδρομους και συνθήκες που παραπέμπουν ακόμα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Μέχρι που πριν 17 χρόνια, το 2002, ανακοινώθηκε η πρόθεση της συντεταγμένης Πολιτείας να αναβαθμιστεί και να μετατραπεί σε σύγχρονο αστικό κόμβο και να μετεγκατασταθεί εκεί και η ομάδα της πόλης της Αθήνας, ο Παναθηναϊκός.
Τότε, επί δεύτερης θητείας Δημήτρη Αβραμόπουλου στον Δήμο Αθηναίων και με τον Άγγελο Φιλιππίδη Πρόεδρο της ΠΑΕ επιθεωρήθηκε για πρώτη φορά ο χώρος. Με ελικόπτερο, όπως άρμοζε στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής.
Ήταν μια άλλη Ελλάδα, πολύ διαφορετική από σήμερα, με (δανεικά) χρήματα να ρέουν στα ταμεία και μια επίπλαστη ευμάρεια να κυριαρχεί παντού. Το σχέδιο της διπλής ανάπλασης ήταν στα σπάργανα, δεν είχε εκδοθεί καν η πρώτη άδεια και ο τότε πρόεδρος του Συνασπισμού και (τραγική ειρωνεία) μετέπειτα πρόεδρος του Παναθηναϊκού, Νίκος Κωνσταντόπουλος είχε πει ότι «είναι καιρός να αντιληφθεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, πως τα μέλη της δεν έχουν δικαίωμα να χαρίζουν την περιουσία του δημοσίου σε ιδιώτες και ότι η Πολιτεία δεν οφείλει τίποτα σε καμία ΠΑΕ ή ΚΑΕ. Αντίθετα την κοινωνία συμφέρει οι μεγάλοι σύλλογοι να αγωνίζονται στα στάδια που με έξοδα της Πολιτείας έχουν κατασκευαστεί ώστε η συντήρησή τους να μην βαραίνει αποκλειστικά τους φορολογούμενους».
Παρόλο που εκείνη η τοποθέτηση απεδείχθη προφητική για το μέλλον, ελάχιστοι έδωσαν σημασία, ακόμη λιγότεροι συμμερίστηκαν τον «μονίμως απέναντι ΣΥΝ του 3%». Άλλωστε δεν υπήρχαν καν μελέτες, ο Παναθηναϊκός στεγάζετο στην κάπως πιο εκσυγχρονισμένη Λεωφόρο λόγω ανακατασκευής του ΟΑΚΑ για τους «καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες όλων των εποχών» και καρδιοχτυπούσε τη Μπαρτσελόνα σε προημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ.
Εποχές που σήμερα μοιάζουν απίθανες και πολύ μακρινές, τότε όμως συνέβαινε. Ο Παναθηναϊκός έμενε εκτός ημιτελικού για πέντε εκατοστά, όσα χρειάζονταν για να πάει μέσα το σουτ του Βλάοβιτς στο Καμπ Νου. Δεν ήταν δυνατόν εκείνος ο διαρκώς «παρών» Παναθηναϊκός να αγωνίζεται σε ένα γήπεδο του 1930 που δεν υπήρχε περίπτωση να καλλωπιστεί άλλο δίχως να γκρεμιστεί.
Για χρόνια ο κόσμος του Παναθηναϊκού άκουγε τον Γιώργο Βαρδινογιάννη να μιλάει για γήπεδο στου Γουδή, για ένα μικρό χρονικό διάστημα έπαιξε το σενάριο του Ελληνικού, τον Απρίλιο του 2005 όμως, με Δήμαρχο Αθηναίων τη Ντόρα Μπακογιάννη πια, άπαντες αντιλήφθηκαν ότι η προοπτική και η λύση ήταν ο Ελαιώνας, εκείνη η υποβαθμισμένη περιοχή στο Βοτανικό.
Εκείνον τον Απρίλιο του 2005, πέρασαν το κατώφλι της αίθουσας συσκέψεων γνωστού κεντρικού ξενοδοχείου για να συναντηθούν με τη δήμαρχο Αθηναίων, Ντόρα Μπακογιάννη, ο Γιάννης Bαρδινογιάννης, ο Παύλος και ο Θανάσης Γιαννακόπουλος, ο Βλάσης Σταθοκωστόπουλος και ο τότε διευθυντής της ΠAE Βαγγέλης Σαμαράς. Αυτή ήταν η πρώτη συνάντηση του ενωμένου Παναθηναϊκού με τον Δήμο, τότε έγινε σαφές ότι έχουν συσταθεί ομάδες εργασίας και οδηγούμαστε σε εκπόνηση σοβαρού πλάνου. Εξέλειπε ωστόσο η συγκατάθεση του Παναθηναϊκού.
H πρόταση του Δήμου Αθηναίων ελήφθη σοβαρότατα υπ’ όψιν από τον Παναθηναϊκό, αποφασίστηκε να δοθεί προτεραιότητα στο Βοτανικό και του Γουδή ή το Eλληνικό να λειτουργήσουν μόνον ως εναλλακτικά σενάρια σε περίπτωση που κατά τις διαπραγματεύσεις προκύψουν ανυπέρβλητα εμπόδια.
Μετά το πέρας εκείνης της συνάντησης, ο Θανάσης Γιαννακόπουλος ανέγνωσε την κοινή ανακοίνωση: «Συζητήσαμε το ζωτικότατο θέμα του νέου αθλητικού κέντρου του Παναθηναϊκού. Mόλις πρόσφατα είχαμε την επίσημη πρόταση του Δήμου Aθηναίων για την περιοχή του Bοτανικού και προτιθέμεθα να ζητήσουμε άμεση συνάντηση με την κυρία Mπακογιάννη, ώστε να ενημερωθούμε με κάθε λεπτομέρεια. Σε περίπτωση που η λύση του Bοτανικού δεν είναι εφικτό να υλοποιηθεί, τότε ο Παναθηναϊκός θα επανεξετάσει τις δύο λύσεις που του έχουν προταθεί από την Πολιτεία».
Δίπλα στον Θανάση, ο Παύλος Γιαννακόπουλος, ο οποίος ήταν ανέκαθεν ενωτικός: «H απόφαση είναι σωστή και πρέπει να στηριχθεί απ’ όλους τους φίλους του Παναθηναϊκού, για το καλό του συλλόγου. H πρόταση για τον Bοτανικό είναι η ιδανική, αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να μπούμε σε λεπτομέρειες. Είμαστε το πιο ιστορικό σωματείο της Αθήνας και θέλουμε να παραμείνουμε. Δεν υπάρχει περίπτωση να φύγουμε από την Αθήνα και επιδίωξή μας είναι να κατασκευαστεί αθλητικό κέντρο».
Εξερχόμενος, πιέστηκε να τοποθετηθεί και ο Γιάννης Bαρδινογιάννης κυρίως για να εξηγήσει τους λόγους που είχε απορριφθεί αρχικά (επί εκείνης της βόλτας Φιλιππίδη) η λύση του Βοτανικού: «Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν βάσεις και να μη μιλάμε μόνο με λόγια. Τότε δεν υπήρχε επίσημη πρόταση. Τώρα υπάρχει και είμαστε εδώ για να την εξετάσουμε. Τα υπέρ και τα κατά του Bοτανικού δεν τα ξέρουμε ακόμα. Θα ζητήσουμε άμεσα συνάντηση. Θα πάρουμε μια σοβαρή απόφαση για το μέλλον του Παναθηναϊκού τα επόμενα χρόνια».
Σημειωτέον, πως έξω από το ξενοδοχείο όπου έγινε η συνάντηση, ήταν συγκεντρωμένοι περίπου 60 οργανωμένοι οπαδοί του Παναθηναϊκού, οι οποίοι με συνθήματα ζητούσαν να απορριφθούν οι λύσεις Bοτανικού και Eλληνικού και η ομάδα είτε να παραμείνει στη Λεωφόρο και σε βάθος χρόνο να την ανακατασκευάσει (σχέδιο πάρα πολύ κοστοβόρο) είτε να πάει στου Γουδή, περιοχή που είχε προκριθεί πολλάκις στο παρελθόν. Αφ’ ης στιγμής όμως υπήρξε «παναθηναϊκή συναίνεση» ο Ελαιώνας ήταν μονόδρομος.
Τον Αύγουστο του 2005 ο επίσημος Παναθηναϊκός συμφωνεί με το σχέδιο του Δήμου και κυκλοφορεί ευρέως και σε μη πολιτικά έντυπα το σχέδιο της «Διπλής Ανάπλασης». Ο βασικός άξονας του σχεδίου είναι επί της ουσίας η ανταλλαγή της περιουσίας του ερασιτέχνη στη Λεωφόρο με την έκταση του Δήμου Αθηναίων στο Βοτανικό και το πλαίσιο αρχών των 21 σημείων ήταν το ακόλουθο:
«1. Ο Δήμος Αθηναίων υποδεικνύει ως καταλληλότερο χώρο εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων για την κατασκευή του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού την περιοχή του Βοτανικού. Ο Ερασιτέχνης, η ΠΑΕ και η ΚΑΕ Παναθηναϊκός συμφωνούν και αποδέχονται υπό τις προϋποθέσεις και όρους που έχουν διαμορφωθεί.
2. Ο Δήμος Αθηναίων, βάση των όσων ισχύουν σήμερα, μετά την καταβολή των αποζημιώσεων, είναι ο τελικός δικαιούχος των οικοπέδων που εντάσσονται στο πρόγραμμα της “Διπλής Ανάπλασης”. Ο Δήμος Αθηναίων για την υλοποίηση του προγράμματος αστικής αναβάθμισης συγκροτεί με την Εθνική Τράπεζα, Εταιρεία Ειδικού Σκοπού (ΕΕΣ) η οποία θα έχει την ευθύνη για την υλοποίηση του προγράμματος.
3. Σ’ αυτήν ο Δήμος Αθηναίων και η Εθνική Τράπεζα, συνεισφέρουν κεφάλαια κίνησης και για 99 χρόνια ιδιοκτησιακά δικαιώματα των συγκεκριμένων οικοπέδων στην περιοχή του Βοτανικού, συνολικής έκτασης περίπου 200 στρεμμάτων. Επίσης ο Δήμος Αθηναίων θα συνεισφέρει για 99 χρόνια και τα δικαιώματα των 18.7 στρεμμάτων του παλιού γηπέδου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, μετά την απελευθέρωση του από τη χρήση του ΠΑΟ.
4. Στο πλαίσιο του προγράμματος “Διπλής Ανάπλασης” προωθείται στο Βοτανικό, η κατασκευή αθλητικού κέντρου που θα περιλαμβάνει γήπεδο ποδοσφαίρου 35.000 – 40.000 θέσεων, προδιαγραφών FIFA/UEFA 4 αστέρων, μετά των κύριων και βοηθητικών χώρων (π.χ. σουίτες, αποδυτήρια ομάδων, χώροι διαιτητών, ιατρείο, χώροι εκγύμνασης, φυσικοθεραπευτήρια, δωμάτιο αντιντόπινγκ-κοντρόλ, εγκαταστάσεις ΜΜΕ, κυλικεία και χώροι εστίασης, γραφεία διοίκησης, χώροι στάθμευσης κλπ).
5. Επίσης σε εσωτερικό χώρο του αθλητικού κέντρου, κάτω από τις κερκίδες του νέου γηπέδου, δημιουργούνται ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις για αγωνίσματα κλειστής σάλας, πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων και υποδομές για εκγύμναση αθλητών, ικανές να καλύψουν τις ανάγκες των τμημάτων του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις του γηπέδου της Λεωφ. Αλεξάνδρας.
6. Στη δεύτερη φάση ολοκλήρωσης του προγράμματος “Διπλής Ανάπλασης” θα κατασκευασθεί κλειστό γήπεδο αθλοπαιδιών για αγώνες μπάσκετ και βόλλεϋ.
7. Στο Βοτανικό θα λειτουργήσει σε υπάρχον κτίριο με υφιστάμενες εμπορικές χρήσεις, το οποίο έρχεται στην ιδιοκτησία του Δήμου Αθηναίων εμπορικό κέντρο και θα δημιουργηθεί χώρος στάθμευσης για την εξυπηρέτηση των αθλητικών, εμπορικών και πολιτιστικών χρήσεων.
8. Στο πλαίσιο του προγράμματος αστικής αναβάθμισης “Διπλή Ανάπλαση” στην περιοχή του Βοτανικού και στο χώρο των 200 στρεμμάτων που εντάσσονται σ΄ αυτήν, θα δημιουργηθούν 120 στρέμματα κοινόχρηστου-κοινωφελούς αστικού πρασίνου, με μεγάλα δένδρα και κήπους, εκεί που σήμερα υπάρχουν απαξιωμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, βαρέως οχλούσες χρήσεις και αυθαίρετες και παράνομες δράσεις και διευθετήσεις.
9. Μέσα από το πρόγραμμα αυτό, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, στο χώρο του παλιού γηπέδου, θα δημιουργηθεί υπόγειος χώρος στάθμευσης και στην επιφάνεια του 17 στρέμματα αστικού πρασίνου. Προβλέπεται επίσης, να δημιουργηθούν 2000 τ.μ. χώροι αναψυχής και πολιτιστικών δράσεων, καθώς και ένας μουσειακός χώρος για την ιστορία του Παναθηναϊκού.
10. Στο νέο γήπεδο ο Ερασιτέχνης Παναθηναϊκός θα έχει τα ίδια δικαιώματα, με αυτά που απολαμβάνει σήμερα στο οικόπεδο και γήπεδο της Λεωφ. Αλεξάνδρας (όπως προβλέπονται από τη σχετική συντακτική πράξη), στο 50% του νέου γηπέδου και σε 40 στρέμματα οικοπέδου (μέρος γηπέδου και περιβάλλοντος χώρου). Σε κάθε περίπτωση τα δικαιώματα αυτά δεν θα είναι λιγότερα από δικαιώματα παραχώρησης για 99 χρόνια.
11. Επιπροσθέτως στον Ερασιτέχνη Παναθηναϊκό παραχωρούνται στο χώρο του νέου γηπέδου οι ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται, επαρκείς για να καλύψουν όλες τις ανάγκες των τμημάτων του, που σήμερα λειτουργούν στους χώρους του γηπέδου της Λεωφ. Αλεξάνδρας. Παραχωρείται επίσης ο μουσειακός χώρος που θα δημιουργηθεί στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας μετά την αστική ανάπλαση της.
12. Ο Ερασιτέχνης Παναθηναϊκός απελευθερώνει την έκταση του παλιού γηπέδου, η χρήση του οποίου θα επανέλθει στο Δήμο Αθηναίων, σε χρόνο που θα συμφωνηθεί βάση του χρονοδιαγράμματος του έργου της “Διπλής Ανάπλασης”.
13. Στη διάρκεια του χρόνου αποπληρωμής των κεφαλαίων χρηματοδότησης του προγράμματος που προβλέπει την κατασκευή του νέου γηπέδου, ο Ερασιτέχνης “Παναθηναϊκός” παραχωρεί τα δικαιώματα του επί του 15% των εισιτηρίων στην ΕΕΣ, έναντι ετησίας καταβολής χρηματικού ποσού από την ΕΕΣ που θα συμφωνηθεί μεταξύ Δήμου Αθηναίων, ΕΕΣ και Ερασιτέχνη “Παναθηναϊκού”. Επίσης ανάλογη συμφωνία θα υπάρξει και για την περίοδο αποπεράτωσης του έργου. Για όποιο χρόνο κατά την περίοδο αποπεράτωσης του έργου χρειασθούν χώροι προσωρινής εγκατάστασης για τα τμήματα του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού θα υπάρξει με ευθύνη του Δήμου Αθηναίων σχετική παραχώρηση.
14. Στην ΠΑΕ “Παναθηναϊκός” εκμισθώνεται για 49 χρόνια, ως έδρα της το νέο ποδοσφαιρικό γήπεδο του Βοτανικού, χωρητικότητας 35.000 έως 40.000 θέσεων, προδιαγραφών FIFA/UEFA4 αστέρων, μετά των κύριων και βοηθητικών χώρων στο σύνολο τους.
15. Η ΠΑΕ “Παναθηναϊκός”, αναλαμβάνει για την περίοδο αυτή την αποκλειστική ευθύνη για τη διοίκηση, διαχείριση και συνολική λειτουργία του νέου γηπέδου.
16. Η ΠΑΕ “Παναθηναϊκός”, βάση του προτεινόμενου προσχεδίου business plan του προγράμματος “Διπλής Ανάπλασης”, εγγυάται ως ελάχιστη ετήσια αναπροσαρμοζόμενη σύμφωνα με τις διακυμάνσεις του EURIBOR καταβολή, έναντι μισθωμάτων, ποσό €3.300.000 για 20 χρόνια (δηλαδή ελάχιστη εγγυημένη συνολική καταβολή €66.000.000 έναντι μισθωμάτων). Παράλληλα μεταξύ της ΕΕΣ και της ΠΑΕ “Παναθηναϊκός” θα υπάρξει συμφωνία για το ετήσιο μίσθωμα που θα πληρώνει η ΠΑΕ για όλη τη διάρκεια της παραχώρησης βάση των χρήσεων που παραχωρούνται.
17. Το νέο ποδοσφαιρικό γήπεδο θα παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια της παραχώρησης στις εκάστοτε προδιαγραφές της βαθμίδας FIFA/UEFA 4 αστέρων. Οι εργασίες αναβάθμισης που πιθανόν θα απαιτούνται θα βαρύνουν την ΕΕΣ.
18. Στη δεύτερη φάση του προγράμματος θα κατασκευασθεί κλειστή σάλα αθλοπαιδιών (μπάσκετ, βόλεϊ κλπ), 6.000- 8.000 θέσεων, για τη χρήση της ΚΑΕ “Παναθηναϊκός” και ΤΑΠ “Παναθηναϊκός”. Η κλειστή σάλα θα χωροθετηθεί από την πρώτη φάση του έργου. Η έναρξη της κατασκευής της θα γίνει 5 χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας των έργων της πρώτης φάσης. Για την χρηματοδότηση του έργου η ΕΕΣ θα διατεθούν πόροι από τα έσοδα της ΕΕΣ και θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της αυτοχρηματοδότησης.
19. Για την ολοκλήρωση του προγράμματος “Διπλής Ανάπλασης”, τη λειτουργία του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού στο Βοτανικό και τη διαμόρφωση πάρκου στη Λ. Αλεξάνδρας, προβλέπεται η δημιουργία και συντήρηση έργων και κοινόχρηστων υποδομών, απαραίτητων για την ανάπτυξη της περιοχής του Βοτανικού και της ευρύτερης του Ελαιώνα (χώροι πρασίνου, δίκτυο αποχετεύσεων, διευθέτηση ρέματος Προφ. Δανιήλ, διάνοιξη οδού Αγ. Αννης) τα οποία η Πολιτεία σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και την ΕΕΣ θα εντάξει στις δράσεις Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Όλο το υπόλοιπο έργο (γήπεδο, εμπορικό κέντρο, γκαράζ, χώροι στάθμευσης κ.λπ.), είναι αυτοχρηματοδοτούμενο και θα καλυφθεί με προσφυγή στη διεθνή αγορά κεφαλαίων.
20. Χρόνος έναρξης κατασκευής του ποδοσφαιρικού γηπέδου ορίζεται η 01/10/06 και χρόνος αποπεράτωσης ολοκλήρου του έργου (συμπεριλαμβανομένων των έργων υποδομής ΥΠΕΧΩΔΕ) προβλέπεται στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2008. Η περίοδος παραχώρησης αρχίζει από την παράδοση στην ΠΑΕ του γηπέδου και των λοιπών εγκαταστάσεων (περιλαμβανομένων των έργων υποδομής που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του γηπέδου), πλήρως αποπερατωμένων.
21. Όλες οι σχετικές συμφωνίες θα αρχίσουν να δεσμεύουν τους εμπλεκόμενους φορείς μετά την οριστικοποίηση της χρηματοδότησης του έργου από τη διεθνή αγορά κεφαλαίων το αργότερο μέχρι την 1/03/2006.»
Εν ολίγοις, στα περίπου είκοσι στρέμματα της περιοχής των Αμπελοκήπων επρόκειτο να ανεγερθεί ένα κτίριο «πολυχρήσεων» στις οποίες συμπεριλαμβανόταν και το μουσείο του Παναθηναϊκού, το βασικό κομμάτι της ανάπλασης της Λεωφόρου ωστόσο ήταν η κατεδάφιση του γηπέδου και η δημιουργία ενός χώρου πρασίνου περίπου 17 στρεμμάτων, αλλά και το εξαιρετικής χρησιμότητας υπόγειο parking (για την ακρίβεια ένα Build–operate–transfer Car Park). Για όσους γνωρίζουν την περιοχή και τις ανάγκες της, το πάρκο και το parking θα αναβάθμιζε την ποιότητα ζωής στον υπέρτατο βαθμό.
Στον Ελαιώνα από την άλλη, με 200 στρέμματα διαθέσιμα, οι επιλογές σαφώς γίνονταν περισσότερες και ελκυστικότερες. Εκτός από το προδιαγραφών FIFA–UEFA ποδοσφαιρικό γήπεδο και τις εγκαταστάσεις για τα ερασιτεχνικά τμήματα, η ανάπλαση προέβλεπε κλειστό γήπεδο πολλαπλών χρήσεων, κολυμβητήριο ολυμπιακών διαστάσεων, διάσπαρτους χώρους πρασίνου συνολικής έκτασης 120 στρεμμάτων και υπαίθρια parking συνολικά 2500 θέσεων. Τελευταίο, αλλά σημαντικότερο για τη ροή της ιστορίας το εμπορικό κέντρο.
Το εμπορικό κέντρο-μαμούθ των 51 τετραγωνικών μέτρων αποτελεί και το κλειδί στην ιστορία, με υπεραπαραίτητες κάποιες παραμέτρους «εκτός πλαισίου» που (τότε) πολλοί γνώριζαν και ψιθύριζαν, αλλά κανείς δεν εξέθετε. Η είδηση της δρομολόγησης τόσο μεγάλων έργων στην περιοχή του Ελαιώνα, σε συνδυασμό με τον σταθμό του Μετρό και τη μετεγκατάσταση ΚΤΕΛ και (κυρίως) ΧΑΑ (Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών) είχε ήδη εκτοξεύσει τις τιμές της γης σε δυσθεώρητα ύψη ακόμα και για την Ελλάδα του 2005/06.
Μην λησμονούμε ότι μιλάμε για εντελώς αναξιοποίητη περιοχή που απέχει τρία χλμ από το κέντρο της Αθήνας, εύπλαστη σε οποιονδήποτε χαρακτήρα θα επέλεγε να της προσδώσει ο εκάστοτε επενδυτής. Ο Βοτανικός θα μπορούσε το ίδιο εύκολα να μετατραπεί από «άγονη ζώνη» σε κεντρικό εμπορικό ή επιχειρηματικό πόλο, ακόμα και να λάβει έναν πιο hipster χαρακτήρα όπως είχε συμβεί στου Ψυρρή και στο Γκάζι.
Όλα τα όμορα οικόπεδα έγιναν αντικείμενο διάφορων deal δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ και η εγκαταλελειμμένη βιομηχανική ζώνη άνω των δυο χιλιάδων στρεμμάτων casus beli για πολύ σημαντικούς παίκτες της αγοράς. Πρωτοστατούντος του Μπάμπη Βωβού που ανέλαβε και την ανέγερση του κτιρίου του ΧΑΑ εκτός από το εμπορικό κέντρο στο οικόπεδο που αφορούσε και τον Παναθηναϊκό, η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ ξεκίνησε να κατασκευάζει κτίριο γραφείων στη συμβολή της Λεωφόρου Αθηνών με τη Σπύρου Πάτση.
Είναι το σημερινό Κτίριο γραφείων «Έκτονον», ακίνητο που πλέον έχει μεταβιβασθεί σε ιδιώτη επενδυτή και στεγάζει ή στέγασε την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και μεγάλες εταιρείες όπως η OSRAM, η SPECIFAR, η ΧΡΥΣΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, η FIRST DATA, κ.ά.
Παράλληλα με την ΤΕΡΝΑ ο κυπριακός όμιλος J&Ρ των Ιωάννου-Παρασκευαΐδη ετοιμαζόταν να ανοίξει ιδιωτικό ΚΤΕΟ, επί της Λεωφόρου Κηφισού επρόκειτο να λειτουργήσει μέχρι το τέλος του έτους το πολλοστό πολυκατάστημα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών και στον ίδιο δρόμο -Πέτρου Ράλλη- σηκώθηκε το δεύτερο ΙΚΕΑ στην Αθήνα μετά από εκείνο του αεροδρομίου. Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, ο πόλεμος για τα 200 στρέμματα της διπλής ανάπλασης και τα χιλιάδες τριγύρω υπήρξε αδυσώπητος.
Ο τότε κατασκευαστής ad hoc των Αθηνών, Μπάμπης Βωβός, είχε ήδη συμφωνήσει με την Ελληνικά Χρηματιστήρια (ΕΧΑΕ) για την κατασκευή κτιρίου γραφείων που θα στέγαζε όλες τις υπηρεσίες του ΧΑΑ σε οικόπεδο επί της Λεωφόρου Αθηνών 108-110 (χώρος που στεγάζεται η ΕΧΑΕ σήμερα) και είχε προχωρήσει και στην αγορά οικοπέδων 75 και 25 στρεμμάτων της ΕΤΜΑ και της ΕΛΛΑΤΕΞ αντίστοιχα. Μιλάμε για επένδυση ύψους 200 εκατ. ευρώ και η οποία κατά το χρόνο ολοκλήρωσής της εκτιμάτο ότι επρόκειτο να αποτιμηθεί το λιγότερο σε 400 εκατ. ευρώ. Ο Βοτανικός είχε μετατραπεί και με τη βούλα σε El dorado του real estate.
Το μοναδικό κομμάτι που έλειπε από το παζλ δεν ήταν το υπό διαμόρφωση νομοθετικό πλαίσιο, αλλά το γήπεδο και το εμπορικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων, έργα συνολικής επένδυσης άνω των 350 εκατ. ευρώ. Τον υπό προκήρυξη διαγωνισμό θα «χτυπούσαν» κολοσσοί όπως οι ήδη προαναφερθείσες ΤΕΡΝΑ και J&Ρ, αλλά και η Ελληνική Τεχνοδομική, η Lamda Development, η ελληνο-πορτογαλική κοινοπραξία Sonae-Χαραγκιώνης, η ολλανδική Multi Development, η Dimand (που ανέλαβε το 2013 το γήπεδο της ΑΕΚ) και αρκετοί όμιλοι που περίμεναν να αιφνιδιάσουν την τελευταία στιγμή.
Για τους έχοντες εικόνα και εμπειρία τέτοιων εγχειρημάτων, ένα τέτοιο έργο συμπαρασύρει και τα λεγόμενα συνοδά έργα υποδομών, ήτοι εκείνων των αμιγώς κατασκευαστικών έργων που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ξεπερνούσαν τα 150 εκατ. ευρώ. Και βέβαια, τελευταίο κομμάτι, η τεράστιας σημασίας παράμετρος της εκμίσθωσης των εμπορικών χώρων. Μεγάλα σούπερ μάρκετ, αλυσίδες πολύ-σινεμά, πολυκαταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, χώροι εστίασης, καταστήματα εμπορικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων κ.ο.κ.
Όλα συνέθεταν ένα τεράστιο πλέγμα επενδύσεων δισεκατομμυρίων και όταν η ελληνική Βουλή τον Ιούλιο του 2006 ψήφισε τον πολυπόθητο «νόμο Σουφλιά» (ν. 3481/06 για το Εθνικό Κτηματολόγιο – ΦΕΚ 162/02.08.06) με την τροπολογία για τη διπλή ανάπλαση, άπαντες εμφανίζονταν βέβαιοι ότι το νερό είχε κυλήσει για τα καλά στο αυλάκι του ρέματος του Προφήτη Δανιήλ.
Το Memorandum of Agreement της ΠΑΕ με τον Δήμο (με τον Θεόδωρο Μπεχράκη να έχει πάρει τη θέση της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία είχε ενταχθεί στην κυβέρνηση Καραμανλή ως υπουργός Εξωτερικών) τον Νοέμβριο του 2006 επί της ουσίας σηματοδότησε και την έναρξη των πρώτων έργων, με το Μπάμπη Βωβό να βρίσκεται αυτό που λέμε «στα μπετά» ενός εμπορικού κέντρου κατά 25% μεγαλύτερου από το Mall του Αμαρουσίου.
Όσο το ΣτΕ δεν εξέδιδε την απόφαση αναστολής των εργασιών για την πρώτη προσφυγή που αφορούσε τη συμφωνία Δήμου-ΕΤΕ, ο Παναθηναϊκός συνέχιζε απτόητος με κατεύθυνση την περάτωση του έργου. Είχε ήδη ξεκινήσει με την παρουσίαση της μακέτας του γηπέδου το Δεκέμβριο του 2006 παρουσία και του απερχόμενου (Μπεχράκης) και του επερχόμενου (Νικήτας Κακλαμάνης) δημάρχου της Αθήνας. Από την εξίσωση έλειπαν η χρηματοδότηση και η κατασκευή των συνοδών έργων, συμπεριλαμβανομένων των μελετών που έπρεπε να εκπονήσει η ΠΑΕ για την έκδοση των αδειών.
Τον Απρίλιο μπαίνουν στον Ελαιώνα μπουλντόζες, ο δήμαρχος Κακλαμάνης με το αξέχαστο «βάλε μπρος αφεντικό» δεν μπορεί να κρύψει τα παναθηναϊκά του αισθήματα και η «διπλή ανάπλαση» μοιάζει να λαμβάνει σάρκα και οστά. Τότε περίπου κυκλοφορεί και στα ψιλά η σύσταση της εταιρείας ειδικού σκοπού και θυγατρική της ΠΑΕ Παναθηναϊκός με την επωνυμία ΓΗΠΕΛ και πρόεδρο τον Βαγγέλη Σαμαρά. Παναθηναϊκός, ΓΗΠΕΛ και ΑΚΤΩΡ υπογράφουν τον Φεβρουάριο του 2008 το MoU για την κατασκευή του γηπέδου, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται σε κάτι λιγότερο από τα 90 εκατ. ευρώ και τη διάρκεια κατασκευής από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας στους (μόλις) 19 μήνες.
Τον Δεκέμβριο του 2008, με κοινή υπουργική απόφαση εγκρίνεται οριστικά το σχέδιο για τη «Διπλή Ανάπλαση», οι απαλλοτριώσεις και κάποιες εκσκαφές στον χώρο του οικοπέδου έδειχναν ότι «κάτι κινείται», πλην όμως το μοναδικό από τα έργα που είχε ξεκινήσει να λαμβάνει -έστω αρχική- μορφή ήταν το εμπορικό κέντρο του Βωβού. Με τον κεφαλαιώδους σημασίας αστερίσκο του ΣτΕ για την αίτηση αναστολής εκτέλεσης της απόφασης για παύση των εργασιών κατασκευής του εμπορικού κέντρου από την προσφυγή της Επιτροπής Πολιτών για τη διάσωση του Ελαιώνα στις 11 Φεβρουαρίου του 2007.
Σημαντικές παράμετροι και πρόσωπα στην ιστορία, ότι στον ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον επικεφαλής ο Αλέξης Τσίπρας και στον Παναθηναϊκό έχει προκύψει η ΠΕΚ που πιέζει αφόρητα τον Βαρδινογιάννη να πουλήσει την ΠΑΕ συνεπικουρούμενη από πλήθος κόσμου.
Τον Απρίλιο του 2008 ο Γιάννης Βαρδινογιάννης υπό τρομακτική πίεση ανακοινώνει τη διεύρυνση του μετοχικού σχήματος προκηρύσσοντας ΑΜΚ ύψους 80 εκατ. ευρώ και ο Παναθηναϊκός με εισροή κεφαλαίων που φθάνουν τα 63 εκατ. ευρώ περνά στην εποχή της πολυμετοχικότητας. Ο Βοτανικός ωστόσο έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος.
H σύγκρουση Δήμου και Παναθηναϊκού με Αλαβάνο (ακόμα πρόεδρο της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ) και Τσίπρα (πρόεδρο του κόμματος) είναι μετωπική, παρόλο που ο τελευταίος διαβεβαιώνει ότι το ζητούμενο των κινήσεων των προσφυγών είναι το εμπορικό κέντρο του Βωβού και όχι το γήπεδο. Περίπου τότε εμφανίστηκαν στην καθημερινότητά μας οι κορμοράνοι.
Ο κορμοράνος είναι ένα αποδημητικό θαλασσοπούλι που στην Ελλάδα συναντάται κυρίως το χειμώνα καθώς έρχεται από τη βόρεια και την ανατολική Ευρώπη στην Ελλάδα, κυρίως στο Θερμαϊκό και το Σαρωνικό, αλλά ενίοτε και σε λίμνες, όπως η Μικρή Πρέσπα, η Κερκίνη και η Ορεστιάδα. Ο προσφάτως εκλιπών Μανώλης Γλέζος ήταν ο άνθρωπος που θυμήθηκε ότι τα (πολύ) παλιά χρόνια οι κορμοράνοι κάθε Φεβρουάριο άφηναν τα αυγά τους στο ρέμα του Προφήτη Δανιήλ και κάπως έτσι προέκυψαν οι 132 αντιφρονούντες που ζήτησαν από το ΣτΕ να σταματήσουν οι εργασίες και να τηρηθούν οι διατάξεις του ΠΔ του 1995 «ως προς την διασφάλιση των χώρων πρασίνου και την απομάκρυνση των ρυπογόνων και οχλούσων χρήσεων».
Το οξύμωρο και παράλογο της υπόθεσης ήταν ένα: Πώς οι κορμοράνοι επηρεάζονταν μόνο από την κατασκευή του εμπορικού, αλλά όχι από τα υπόλοιπα έργα; Το ερώτημα είναι ρητορικό προς αποφυγή παρεξηγήσεων, αφού η ίδια η Επιτροπή Πολιτών κατέστησε σαφές ότι η ανέγερση του εμπορικού κέντρου «ισοδυναμούσε με δέκα γήπεδα ως προς την περιβαλλοντική επιβάρυνση και όχληση της περιοχής».
Επί της ουσίας, το γήπεδο του Παναθηναϊκού ήταν πάντοτε ενταγμένο ως έργο στη διπλή ανάπλαση, παρόλο που η Επιτροπή Πολιτών διαχώριζε τα έργα. Οι 132 που προσέφυγαν με την τρίτη κατά σειρά αίτηση ακύρωσης, ήταν οι ίδιοι (στη συντριπτική τους πλειοψηφία) που είχαν προσφύγει κατά της διοικητικής πράξης για το έργο του γηπέδου. Μεταξύ τους οι τότε βουλευτές Γιάννης Μπανιάς, Περικλής Κοροβέσης και Γρηγόρης Ψαριανός, αρκετοί περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, συνδικαλιστές και μέλη από συλλογικότητες που πρόσκεινταν στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς και δη του ΣΥΡΙΖΑ.
Πλην μιας οικογένειας τεσσάρων μελών κατοίκων του Ελαιώνα, την προσφυγή υπέβαλαν άνθρωποι που δήλωναν μόνιμη κατοικία στα Εξάρχεια, στην Κυψέλη, στο Παγκράτι, στα Πατήσια, στα Πετράλωνα, στους Αμπελόκηπους, στο Κουκάκι, στον Κεραμεικό, στο Χαϊδάρι, στο Αιγάλεω, στα Λιόσια, στη Νέα Φιλαδέλφεια, στο Κερατσίνι και στο Κολωνάκι.
Ζήτησαν από το τμήμα αναστολών του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου να διακοπούν οι εργασίες για το εμπορικό κέντρο ώσπου να κριθεί η κύρια προσφυγή τους που αφορούσε την υπερτιμολογημένη αγορά του οικοπέδου της Εθνικής Τράπεζας 75 στρεμμάτων χωρίς να ληφθεί υπόψη στον καθορισμό του τιμήματος κατά την αγορά η εισφορά των οικοπέδων σε γη. Ενώ επιπλέον, εκκρεμοδικούσε μία ακόμη προσφυγή ως προς το οικονομικό σκέλος της σύμβασης που είχε υπογράψει ο Παναθηναϊκός με τον Δήμο Αθηναίων.
Εν τω μεταξύ, ο Βωβός μαζί με 744 εργαζόμενους στην «Μπάμπης Βωβός- Διεθνής Τεχνική ΑΕ», επίσης προσέφυγε στην τριμελή επιτροπή αναστολών του ΣτΕ ζητώντας την άρση της προσωρινής διαταγής υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί να αποσυνδεθεί το γήπεδο από το εμπορικό κέντρο.
Η κατάσταση πλέον νομικά έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο, παρόλα αυτά η είδηση για την προσωρινή διαταγή της τριμελούς επιτροπής αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη διακοπή συνέχισης των εργασιών κατασκευής του έργου στον Ελαιώνα κατόπιν προσφυγής της Επιτροπής Πολιτών, σκάει σαν κεραυνός εν αιθρία.
Ο Γιάννης Βαρδινογιάννης τελών εν αμύνει 30 Ιανουαρίου του 2009 συναντά τον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος αφού ολοκληρώνεται η συνάντηση δηλώνει στους δημοσιογράφους: «Είχαμε την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε, έπρεπε να το έχουμε κάνει πριν 2 χρόνια. Ανταλλάξαμε σε γόνιμο κλίμα τις απόψεις μας. Καταθέσαμε τη δική μας εκδοχή για την εξεύρεση λύσης για το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Ας ελπίσουμε ότι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα βρουν τις λύσεις που δεν θα επιβαρύνουν το περιβάλλον με εμπορικές χρήσεις. Θα ξανασυναντηθούμε».
Ο Βωβός περνά στην αντεπίθεση αποστέλλοντας εξώδικο σε Δήμο Αθηναίων και Παναθηναϊκό τονίζοντας ότι το εμπορικό κέντρο δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το έργο της διπλής ανάπλασης και απαιτώντας 20 εκατ. ευρώ αποζημίωση. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει ότι «μπορεί να αποσυνδεθεί το γήπεδο από το εμπορικό κέντρο» και πράγματι εκδίδεται η άδεια που τα αποσυνδέει. Είναι η κύρια άδεια, μετά από εκείνη της άδειας εκσκαφών.
Ο Παναθηναϊκός ωστόσο ανταπαντά ότι «κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό διότι σε περίπτωση αναστολής των εργασιών ή απαγόρευσης κατασκευής εμπορικού κέντρου, η κατασκευάστρια εταιρεία θα αμφισβητήσει νομικά την παραχώρηση του οικοπέδου για την κατασκευή του γηπέδου θεωρώντας ότι δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του σχετικού νόμου. Την πρόθεσή της αυτή έχει κοινοποιήσει με εξώδικο προς τον Δήμο Αθηναίων. Συνεπώς δεν θα υπάρχει οικόπεδο για να χτιστεί το γήπεδο και καταργούνται όλες οι σχετικές διατάξεις».
Το ΠΑΣΟΚ έχει επιστρέψει στην εξουσία, η τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη συνομολογεί ότι πρέπει να γίνει το γήπεδο χωρίς το εμπορικό κέντρο και ο Βωβός, όπως έχει προβλέψει ο Παναθηναϊκός, καταθέτει αίτηση ανάκλησης της άδειας του γηπέδου στο ΣτΕ. Μετά από λίγους μήνες η προσφυγή απορρίπτεται και ο Παναθηναϊκός έχει το ελεύθερο να ξεκινήσει, πλην όμως έχει χτυπήσει τη χώρα ο τυφώνας της κρίσης. Το γήπεδο έχει εξασφαλισμένο το νομικό πλαίσιο, πλέον όμως δεν υπάρχει χρηματοδότηση.
Ο Παναθηναϊκός έχει μπει στη δίνη της εσωστρέφειας και των αντεγκλήσεων των μετόχων, ο πόλεμος Βγενόπουλου – Βαρδινογιάννη είναι ανελέητος και στην Ελλάδα έρχεται η τεχνική κυβέρνηση Παπαδήμου, το PSI και η εποχή της ανέχειας για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Η σύμβαση του Παναθηναϊκού με τον Δήμο Αθηναίων καταγγέλλεται μετά από απόφαση σύσσωμου του μετοχικού σχήματος και όλο το επόμενο διάστημα αφορά συζητήσεις και ανταλλαγή επιστολών και μηνύσεων με αφορμή τη ΓΗΠΕΛ, την αποζημίωση που αξιώνει η ΑΚΤΩΡ, τις υποχρεώσεις που πιθανόν προκύπτουν μέσω του ποσοστού (54,7%) του Γιάννη Βαρδινογιάννη και την εκπεφρασμένη άποψη του Ανδρέα Βγενόπουλου για εκμετάλλευση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων στην Καλογρέζα.
Στην Αθήνα εκλέγεται δήμαρχος ο Γιώργος Καμίνης, ενώ από τον προεδρικό θώκο του Παναθηναϊκού πλην Νίκου Πατέρα, έχουν περάσει ο…Νίκος Κωνσταντόπουλος, ο Τζόνι Βεκρής και τελευταίος ο Δημήτρης Γόντικας.
Η υπόθεση του γηπέδου στον Ελαιώνα έχει σχεδόν ξεχαστεί, ο Παναθηναϊκός είναι βυθισμένος στα χρέη και τις διοικητικές παλινωδίες, έχει μπει στη μαύρη περίοδο του συλλόγου από την οποία ακόμα κυνηγάει να ξεφύγει. Κάποια στιγμή, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προκρίθηκε (ξανά) η λύση του Γουδή, εξέλιξη που ξεχάστηκε όσο γρήγορα παρουσιάστηκε.
Μέχρι που επανεμφανίστηκε o Βοτανικός. Εν είδει back–up plan της πρότασης του Δημήτρη Γιαννακόπουλου στις συζητήσεις του με ανώτατα κυβερνητικά κλιμάκια στο πλαίσιο του Athens Alive. Αρχικά οι περισσότεροι μειδίασαν, όταν όμως το σχέδιο για ενιαίο Παναθηναϊκό και γήπεδο στο Βοτανικό ακούστηκε από το στόμα του ίδιου του Δημήτρη Γιαννακόπουλου με συγκεκριμένες πληροφορίες κατόπιν, να σκάνε η μια μετά την άλλη.
Βωβός δεν υπάρχει στο κάδρο, επιχειρηματικοί κύκλοι διέρρευσαν ότι Alpha Bank και Πειραιώς έχουν στην κατοχή τους το ημιτελές ακίνητο για το οποίο επίσης διοχετεύτηκε στην πιάτσα ότι ο παγκόσμιος κολοσσός του real estate που ονομάζεται Hines Interests Limited Partnership προσφέρει 250 εκατ. ευρώ. Οι διαρροές παρέμειναν διαρροές
Η ουσία ήταν ότι Παναθηναϊκός δύνατο να επιλέξει μεταξύ δυο οδών που πρότεινε ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης. Πρώτον, την κατασκευή γηπέδου ποδοσφαίρου χωρητικότητας 40 χιλιάδων θέσεων καθώς και εγκαταστάσεων του Ερασιτέχνη, όπως προβλέπονται στη «Διπλή Ανάπλαση» του ΠΔ 161/14-5-2013 και δεύτερον την κατασκευή κλειστού γηπέδου μπάσκετ 15 χιλιάδων θέσεων σε όμορο οικόπεδο 120 στρεμμάτων ιδιοκτησίας του Δήμου Αθηναίων, το οποίο δεν προβλέπεται στη «Διπλή Ανάπλαση» αλλά θα θωρακιστεί με νόμο.
Το θέμα πάγωσε για πολλούς λόγους, κυρίως γιατί οι ρυθμοί της πολιτείας στη χώρα μας ουδέποτε συνάδουν με τους ρυθμούς των επιχειρήσεων. Κυκλοφόρησαν πολλά σενάρια, μεταφέρθηκαν προθέσεις και «προθέσεις» των εμπλεκόμενων πλευρών, η ουσία είναι πως ένα τόσο σημαντικό ζήτημα με τόσες πολλές παραμέτρους λύνεται μόνο με αμοιβαίες υποχωρήσεις και εναλλακτικά πλάνα.
Παρά τη σιγή ασυρμάτου και το γενικότερο πλαίσιο ασάφειας, υπήρξαν ζυμώσεις και συνεννοήσεις με υψηλότατα κυβερνητικά κλιμάκια. Ας εμμείνουμε στο γεγονός ότι βασικός άξονας των αντεγκλήσεων και του παρ’ ολίγον αδιεξόδου μεταξύ Παναθηναϊκού-Πολιτείας, ήταν το πλάνο χρηματοδότησης. Έχει καταστεί ήδη σαφές δια της αφήγησης ότι δεν πρόκειται για ένα απλό πλάνο, ούτε για μια υπόθεση που εμπλέκει μόνο τρεις-τέσσερις φορείς.
Η ουσία είναι ότι δια κάποιων υπαναχωρήσεων εκπονήθηκε και εξετάστηκε εναλλακτικό πλάνο και η Πολιτεία έχει δώσει κατ’ αρχήν το πράσινο φως. Το επιβεβαίωσε και πάλι ο δήμαρχος Αθηναίων ο οποίος ανέφερε ότι «είναι ένα μεγάλο έργο που ανήκει στα έργα “κλειδιά” για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της πόλης και μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με απόλυτη συνεργασία και συνεννόηση».
Αυτό που προσεκτικά πρόσθεσε στην τοποθέτησή του ο Κώστας Μπακογιάννης ήταν πως πλέον υπάρχει και συνεργασία και πεδίο συνεννόησης. Η υγειονομική κρίση με την πανδημία του κορονοϊού και πάλι καθυστέρησε τις όποιες εξελίξεις, πλην όμως η πλειοψηφία των δεδομένων συνηγορεί στη θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων. Ειδικότερα από τη στιγμή που το σοβαρότερο όλων, ήτοι το ζήτημα της χρηματοδότησης, φαίνεται να ξεπεράστηκε, είναι δεδομένο ότι η υπόθεση χρειάζεται πλέον μόνο χρόνο.
Τα οφέλη αυτής της θετικής έκβασης σε αυτήν την οδύσσεια θα είναι πολλαπλά. Πέρα από κομματικές αγκυλώσεις και παραλογισμούς, με την προηγούμενη κυβέρνηση να έχει αποσύρει τις ενστάσεις της και τη νυν να συνομολογεί με τη λύση που προκρίνει ο Παναθηναϊκός. Όχι γιατί υπάρχουν κομματικά οφέλη, αλλά γιατί έτσι επιτάσσει η λογική και η ιστορία. Και της πόλης και του Παναθηναϊκού.
Ενός Παναθηναϊκού που εδώ και χρόνια φυτοζωεί και θα έχει την ευκαιρία να αναστηθεί, να επιστρέψει στα στάνταρτς του ονόματός του, στο ύψος του brand του. Και μιας περιοχής της Αθήνας που εξακολουθεί να ψυχορραγεί, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί, να αναβαθμιστεί, οι κάτοικοι να αναπνεύσουν, ο Βοτανικός να ξαναθυμίσει Αθήνα. Και η σύνθετη εξίσωση είναι κατ’ ουσίαν απλή: αν ο Βοτανικός θυμίσει Αθήνα και ο Παναθηναϊκός αυτόματα θα ξαναθυμίσει Παναθηναϊκό.
